“Last but not least,” met deze woorden lanceerde Ingrid Kempeneers haar campagne voor de gemeenteraadsverkiezingen. CD&V was daarmee de laatste partij in onze stad die haar lijst voorstelde. Of misschien niet helemaal de laatste, gezien FRIS! op het laatste nippertje nog het toneel opklom. Een dikke maand voor de verkiezingen werpt Sintruin Begot een blik op het politieke landschap en de grootste trends uit de campagne. En die kunnen we als volgt samenvatten: het moet anders.
Een dikke maand voor de verkiezingen zijn zo goed als alle spelers present op het politieke speelveld van onze stad. Eindelijk, want de lokale campagne in Sint-Truiden is, net als in andere steden in Vlaanderen, bijzonder laat op gang gekomen. De nationale verkiezingen van juni liggen bij de meeste mensen immers nog vers in het geheugen. Al zou je dat niet zeggen als je de vooruitgang van de formaties op nationaal vlak volgt. Die lijken op de pauzeknop te hebben gedrukt tot na 13 oktober. Want nationale tendensen, of dat nu grote verliezen of dikke winsten zijn, hebben hoe dan ook effect op het lokale politieke landschap. Zeker voor de zwevende kiezers die in de massa van (voor hen) onbekende kandidaten een stem moeten uitbrengen.
Hoe het ook zij, de borden, al dan niet met angstwekkende blikken, geforceerde glimlachen en onleesbare hashtags, beginnen als paddenstoelen uit de Truiense grond te komen. Tijd om een stand van zaken te geven en de trends onder de loep te nemen.
Alles behalve de inhoud
Wie dacht dat tijdens deze campagne hevige discussies over inhoud zouden woeden, zat er ver naast. Dat was trouwens ook al te merken op het debat in de spiegeltent van Velm. Hier moesten inhoudelijke vragen plaats maken voor een fixatie op het schoeisel van de burgemeester en kwamen er misplaatste steken naar de ambtenarij van onze stad.
Op een kleine maand voor de verkiezingen moeten de meeste campagnes in onze stad nog goed op gang komen. Laat staan dat de kiezer weet waar deze partijen voor staan. In de Truiense actualiteit is immers maar weinig ruimte geweest voor inhoud, aangezien de ene crisette de andere in sneltempo lijkt op te volgen. En die crisissen zijn heel divers en gaan zelden over inhoud maar eerder over de daden van kandidaten, beschadigingsoperaties tegen kandidaten, geruchten rond een mogelijk voorakkoord, of posts van bepaalde politici die overlopers vergelijken met ratten.
Het is geen geheim dat in Sint-Truiden de afgelopen jaren een klimaat is gecreëerd waarin over politiek, en vooral politici, wordt gesproken alsof het criminelen zijn. Filmpjes van verkeerd geparkeerde voertuigen, foto’s waarop pintjes onhandig worden weggewerkt, video’s waarin politici worden beschuldigd van dronkenschap: het zijn allemaal voorbeelden van het nieuwe (lage) niveau inzake politiek debat dat de laatste jaren de norm is geworden in onze stad. De Truiense politieke klasse houdt dan ook zelf de opiniemakers in stand die dit niveau hebben geïntroduceerd. En dat is geheel ten nadele van hun eigen campagnes en geloofwaardigheid. De toon die ze toejuichen wanneer die op anderen gericht is, kan immers evengoed zich keren tegen hen.
Het feit dat dit bijna normaal is geworden in onze stad, heeft bovendien te maken met de scheve interpersoonlijke relaties tussen de politici. Samen door één deur kunnen – in het belang van Sint-Truiden en zijn inwoners – blijkt voor vele geroutineerde politici in onze stad een moeilijke opgave.
Stadspartijen
Is het dan verwonderlijk dat de volgende trend in de campagne het concept van de stadspartij is? Niet één maar twee van dit soort politieke bewegingen telt onze stad momenteel. WOW en FRIS! willen beide een antwoord bieden op de traditionele partijen in onze stad, die al jaren voortdoen met (volgens de stadspartijen) weinig actieve gemeenteraadsleden, een gebrek aan visie en een personeelsprobleem.
Op papier lijken de twee groepen identiek, maar het verschil zit in de details. Waar WOW opvalt door een soort van (jeugdig) enthousiasme, is FRIS! eerder een mature stem. WOW blinkt bovendien uit in hun marketing en het feit dat ze tot op heden niet verbonden kunnen worden aan politieke schandalen of spelletjes. Buiten het feit dan dat ze al verschillende kandidaten op hun lijst hebben staan die overliepen van een andere partij. Een trend die in de Truiense politiek ook niet zeldzaam meer is.
FRIS! heeft dan weer te kampen met het probleem dat zij vrij laat van start zijn gegaan met hun campagne. Zij waren dan ook eerst de denktank/politieke partij ProTrudo, een beweging die al stopte voor ze goed en wel begonnen was.
Van de twee lijkt WOW momenteel de bovenhand te hebben, doordat ze ook al veel langer met hun campagne bezig zijn. Maar het is duidelijk dat beide bewegingen een antwoord zijn op iets wat de Truiense politiek al langer parten speelt: meerderheiditis, oftewel de ziekte van ongeloofwaardigheid die in een politieke partij kruipt als ze te lang in het zadel zit of heeft gezeten.
Zowel FRIS! als WOW moeten zich wel behoeden voor een vroege verkoop van het berenvel. Van insiders vernamen we immers dat er sterk gehoopt wordt op, of toch uitgegaan wordt van, een depannage. Dit wil zeggen: beide groepen gaan er bijna met zekerheid vanuit dat een van hen nodig zal zijn om een meerderheid te vormen als de traditionele politieke partijen niet meer door een deur geraken.
In de politiek kan je echter van niets zeker zijn. Dus onze redactie adviseert aan elke politieke partij dat ze best nog even wachten met de verdeling van de mandaten tot na het tellen van de stemmen op 13 oktober.
Vage standpunten
Is er dan helemaal geen inhoud geweest tijdens de campagne tot nu toe? Jawel, maar deze is helaas ondergesneeuwd geraakt door de focus op persoonlijke vetes, speculaties rond voorakkoorden en berichten die op de persoon spelen.
Zowel WOW, CD&V als Open VLD hebben of hadden bijvoorbeeld clubhuizen in leegstaande winkelpanden in de Stapelstraat en Luikerstraat.
Bij WOW is dit een duidelijk statement tegen de leegstand in de winkelstraten, met een oproep om lege panden een ‘leuke’ invulling te geven. Ook CD&V volgde de trend die gestart werd door Open VLD. Zij namen een pand in waar je ook het stemmen kunt oefenen via stemcomputers. Hoe deze tijdelijke invulling later vertaald gaat worden in beleid is echter nog niet duidelijk. Het idee leeft, maar de concrete plannen zijn er (nog) niet.
Een ander voorbeeld hiervan is de invulling van de Grote Markt. Zo goed als alle partijen in Sint-Truiden zijn voor meer groen in de binnenstad. Zo zegt Vooruit in hun programma dat ze graten zien in het uitfaseren van verkeer in de Truiense winkelstraten en Grote Markt om een autoluw stadscentrum te bekomen. Ook de Grote Markt moet volgens het programma op termijn autovrij worden. In de stemtest van HBVL is dat statement dan weer opvallend afwezig. Ook WOW wil meer groen en beleving op de Grote Markt, maar hoe ze dit willen realiseren door niet te raken aan de heilige parkeerplaatsen is niet duidelijk.
Klik hier voor het programma van Vooruit Sint-Truiden waar deze screenshot uit afkomstig is.
Ook over het zogenaamde thema van deze verkiezingen, veiligheid, bestaat veel onduidelijkheid. CD&V lanceerde onder andere een voorstel om een avondklok in te voeren voor het Truiense asielcentrum. Ook Vlaams belang vond dit interessant. Thans is dit een bevoegdheid die tot op heden nog steeds bij de federale overheid ligt en niet de lokale. Het voorstel is ook niet meer opgenomen in het CD&V-programma dat onze redactie kon inkijken. Wij vinden geen digitale versie.
Open VLD zegt dan weer onze stad te willen besturen als een bedrijf. Het voorbeeld dat ze aanhalen is het Truiense zorgbedrijf. Hoe ze een verlieslatend bedrijf zoals Stad Sint-Truiden echter gaan saneren of terug op de rails krijgen is niet duidelijk. N-VA vat dan weer het beste samen waar zowat elke partij in onze stad momenteel naar zegt te streven:
- Een transparant bestuur zonder schandalen.
- Een begroting in balans.
- Een bestrijding van de echte criminaliteit en het subjectieve onveiligheidsgevoel.
- Betaalbaar wonen voor iedereen.
Maar als elke partij hetzelfde wil, wat houdt hen dan tegen om meer/beter samen te werken?
Conclusie
Laat het duidelijk zijn: de politiek in Sint-Truiden is zelf verantwoordelijk voor het creëren van het negatieve klimaat waarin onze stad zich bevindt. De persoonlijke vetes onder generatiepolitici hebben de bovenhand gekregen. Wat echt belangrijk is — een goed bestuur op poten zetten in het belang van alle Truienaren — lijkt op de achtergrond te zijn verdwenen. Misschien is dit niet de bedoeling van de politieke klasse in onze stad, maar hun daden tonen iets anders.
De Truiense politiek moet deze bladzijde gezamenlijk omslaan door persoonlijke vetes aan de kant te zetten en door collectief bepaalde pagina’s een halt toe te roepen die de stad verder in een toxische sfeer duwen. Zo krijgt niet alleen de inhoud meer ruimte maar krijgt onze stad eindelijk rust.
Op 14 oktober worden we allemaal wakker in een nieuwe realiteit. Eentje waarin verschillende partijen, die elkaar nu het licht in de ogen niet gunnen, misschien wel verplicht zijn om diep in die van elkaar te kijken. Laten we hopen dat die onderhandelingen dan sneller gaan dan deze van de nationale regeringen.
