Als het morgen verkiezingen zouden zijn in Sint-Truiden, zou Vlaams Belang maar liefst 11 zetels halen. Dat bleek uit een eindejaarspeiling die onze redactie gedurende de maand december uitvoerde. Maar wat betekent dit nu voor het Truiense politieke landschap?
De winst van Vlaams Belang baart verschillende leden van de Truiense politiek zorgen. Huidig burgemeester Ingrid Kempeneers meldt blij te zijn met haar persoonlijke score maar kijkt met argusogen naar de opkomst van Vlaams Belang.
“De resultaten van de peiling zijn zeker positief voor mij wat me toch wel voldoening geeft. Het geeft mij ook goede moed om zo verder te werken voor onze mooie stad… Wat me toch wel ongerust stemt is de hoge score van het Vlaams Belang en de opmars van extreem rechts in onze stad.”
Ingrid Kempeneers, CD&V
Ook oud-burgemeester Ludwig Vandenhove reageert met verbazing op onze peiling. Hij wijst naar de schandalen van de recente jaren als de oorzaak van de ‘proteststemmen.’ Hij roept Vlaams Belang-kiezers dan ook op om toch voor zijn partij te stemmen.
“Ik ben ontgoocheld met deze resultaten. Dit zou betekenen dat wij als VOORUIT met onze sterke oppositie, ook inhoudelijk, van de laatste jaren niet beloond worden, zelfs achteruit gaan van 10 zetels naar 8. Ik hoop dan ook dat deze peiling geen realiteit wordt bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2024. Ik zou de kiezers van het Vlaams Belang willen oproepen om toch nog eens goed na te denken en hun stem niet weg te gooien. Ik kan begrijpen dat ze ontgoocheld zijn na alle schandalen in de Sint-Truidense politiek, maar een foert-stem is geen oplossing.”
Ludwig Vandenhove, Vooruit
Vlaams Belang grote winnaar
Vlaams Belang is de grote winnaar in onze peiling. Ook hun kopvrouw Roosmarijn Beckers komt onze peiling binnen op een 4de plaats van wie de Truienaren als volgende burgemeerster willen zien. Een indrukwekkende prestatie gezien Beckers pas in 2019 weer op het politieke toneel verscheen na lange afwezigheid.
Het traject dat we zien ontstaan rond Vlaams Belang in Sint-Truiden is vergelijkbaar met het traject dat we in de jaren 2000 zagen voor N-VA. De partij maakte toen het hoogtepunt van hun nationale populariteit mee, wat ervoor zorgde dat ze zich ook lokaal konden nestelen.
De lokale N-VA-afdeling werd opgebouwd rond één kopstuk met een nationaal mandaat, Jelle Engelbosch. Iemand die op een snel tempo een stemmenaantal kon opbouwen dat vergelijkbaar was met dat van (oud)schepenen en gemeenteraadsleden die al langer lokaal actief waren.
Roosmarijn Beckers zou volgens onze peiling een vergelijkbare evolutie meemaken.
Of Vlaams Belang in Sint-Truiden daadwerkelijk 11 zetels zal halen valt dus nog te zien. Maar wat we wel met zekerheid kunnen zeggen is dat, hoe groot ze ook worden, ze het politieke landschap fel door elkaar kan schudden. Elke traditionele partij verliest namelijk zetels aan hen. Niet alleen de partijen die het onderwerp waren van schandalen de laatste jaren, maar schijnbaar ook zij die ze naar buiten brachten.
Wat nu?
Als het morgen verkiezingen zouden zijn, zou het huidige stadsbestuur geen meerderheid meer hebben. Vlaams Belang is de grote winnaar uit onze peiling met 11 zetels. CD&V en Vooruit staan respectievelijk genoteerd als tweede en derde partij met 9 en 8 zetels. Al was het heel lang een nek-aan-nekrace tussen CD&V en Vooruit. In de peiling is het verschil tussen de twee nog geen halve procent. Het resultaat zou dus gemakkelijk kunnen wisselen voor bieden.
De eeuwige Truiense strijd tussen Vooruit en CD&V lijkt dus zoals de vorige keren weer de inzet te zijn van de volgende verkiezingen. Of toch niet?
Door de overmacht van Vlaams Belang in de zetelverdeling maakt het immers weinig uit of het nu CD&V of Vooruit is die op de tweede plaats komt. Ze zouden immers geen meerderheid kunnen vormen zonder elkaar.
Een groot probleem, gezien de interpersoonlijke relaties tussen de twee partijen de laatste jaren onder het vriespunt gedoken zijn. De inzet van de sjerp zal zonder twijfel voor nog meer spanningen zorgen. Volgens het nieuwe gemeentedecreet wordt immers de persoon met het meeste aantal voorkeursstemmen van de grootste fractie binnen de meerderheid burgemeester. Er kunnen op voorhand dus geen deals worden gesloten met de sjerp als inzet.
Iedereen verliest
De Truienaar heeft in deze peiling duidelijk gekozen voor het einde van een bepaalde politieke generatie. Bijvoorbeeld Vooruit verliest net als alle andere traditionele partijen zetels. Bovendien staat kopstuk Ludwig Vandenhove, die in 2018 de titel als stemmenkanon kreeg, op de derde plaats. Hij wordt voorgegaan door Carl Nijssens en een enorm populaire Ingrid Kempeneers. Beiden draaien ze al enige tijd mee in de Truiense politiek maar eerder in een ondersteunende rol. Nu grote namen zoals Veerle Heeren van het toneel zijn verdwenen, staan zij meer op de voorgrond.
De aloude tactiek van Vandenhove, die al twee verkiezingen met nagenoeg dezelfde lijst naar de Truienaren is getrokken, lijkt dus niet meer voldoende te zijn. Vooruit bracht de laatste jaren veel problemen aan het licht, maar weet onvoldoende hun eigen visie en project naar voren te dragen. Zij rekenen op de populariteit van hun mandatarissen. Veel vernieuwing is er niet. Bovendien is het opvallend dat in onze peiling Vooruit als partij beter scoort dan haar kopman Vandenhove. Gezien Carl Nijssens de laatste maanden vaak wordt genoemd als een mogelijke kandidaat voor Vooruit, is het mogelijk dat enkele Vooruit-stemmen naar hem zijn gegaan. Nijssens benadrukt echter dat hij nog niet zeker is over zijn politieke toekomst. Vooruit blijft dus zitten met een tekort aan verhaal en storytellers.
Open VLD lijkt de gevolgen te dragen van een partij die al te lang meedraait. Al sinds 1988 maken zij deel uit van het stadsbestuur. Bovendien hebben zij, net als Vooruit, niet geïnvesteerd in de nieuwe generatie. Laurien Bamps was lang het nieuwe talent binnen de partij maar zij heeft het politieke toneel verlaten doordat ze zich te weinig kon ontplooien. De tweestrijd binnen de partij rond het Hilde Vautmans en het oudere liberalisme van oa een Pascy Monette, speelt ongetwijfeld ook mee.
N-VA verliest door de recente gebeurtenissen. Hun kopstuk, Jelle Engelbosch zette door druk van buitenaf een stap opzij. De partij blijft achter met sterk politiek personeel, maar niemand met dezelfde electorale impact als Engelbosch. De komende jaren zal het dus aan de nieuwe generatie binnen N-VA Sint-Truiden zijn om een figuur naar vore te schuiven die breed wordt gedragen en die de centrum-rechtse kiezer weer kan terughalen uit het kamp van Vlaams Belang.
CD&V heeft als enige partij vorige verkiezingen ingezet op nieuwe mensen op hun lijst, maar veel van hen zijn alweer afgevloeid. Bovendien, blijft de partij beschadigd achter na verschillende schandalen. Bijgevolg is er een verschil tussen de score van de partij aan de ene kant en de score van Ingrid Kempeneers als kandidaat. Ook CD&V moet verder op zoek naar nieuwe talent of toch op zijn minst kandidaten naar voren schuiven die niet verbrand zijn door schandalen uit het verleden.
Einde van een tijdperk
Dat de Truienaren kiezen voor het einde van een oude politieke generatie/cultuur menen ook Roosmarijn Beckers en Carl Nijssens. Beckers zegt dat mensen de oude cultuur van ‘ons kent ons’ moe zijn. Nijssens stelt dat mensen op zoek zijn naar politici met antwoorden.
“Het is duidelijk dat de Truienaar echte verandering wil. Deze legislatuur werd beheerst door schandalen en de Truienaar geeft nu duidelijk het signaal dat het gedaan moet zijn met de oude politieke cultuur van ons kent ons. Dit is natuurlijk slechts een peiling, maar de uitslag doet ons deugd en geeft ons vertrouwen in de toekomst!”
Roosmarijn Beckers, Vlaams Belang
“We moeten een peiling altijd relativeren, de enige echte resultaten die tellen zullen die in 2024 zijn. Toch wil ik zeggen dat ik positief gecharmeerd ben door de persoonlijke hoge score in de burgemeesterspoll. Temeer omdat dat niet evident is voor een politicus zonder partij.
Carl Nijssens, onafhankelijke
Het toont aan dat mensen vandaag zoeken naar antwoorden in de Truiense politiek die kleuren en partijen overstijgen.“
De keuze voor Vlaams Belang, een ‘Andere’ partij of voor onafhankelijk gemeenteraadslid Carl Nijssens, lijkt meer dan ooit een kreet om verandering. Als Nijssens ervoor kiest om verder te gaan in de Truiense politiek zijn zijn electoraal gewicht zeker een voordeel zijn voor de partij bij wie hij zich aansluit.
Roosmarijn Beckers zal zich moeten focussen op het vullen van haar lijst met geloofwaardige kandidaten.
Conclusie
Als de Truiense politiek in 2024 wil overtuigen, zal ze dit moeten doen met goed politiek personeel. Mensen die de Truienaar kunnen overtuigen, die de nodige know-how hebben en staatsmanschap in zich hebben om onze stad beter te maken. Maar zeker ook nieuwe mensen die een duidelijke breuk zijn met een oude politieke cultuur.
De aloude formule van lijsten met populaire koppen zonder veel inhoudelijke daadkracht die populair zijn in het uitgaansleven, familie zijn van, een bekende sporter, etc. zal niet meer voldoende zijn om de protestkreet te stillen. Oudere kiezers zijn de tactiek beu en jongere kiezers stemmen op een visie.
Bovendien zal de nieuwe generatie van politici ook bruggen moeten bouwen. Niet alleen tussen enkele partijen die elkaar feller bestoken, maar ook tussen de beschadigde politiek en de burger. Hoe je het immers draait of keert, het verhaal van traditionele partij x tegen traditionele partij y, lijkt stilaan op te zijn. Het lijkt te gaan evolueren naar een verhaal over de traditionele partijen versus de extremen, met het recht te kunnen blijven bestaan als hoogste inzet.