Elke drie jaar voert het Agentschap Binnenlands Bestuur een bevraging uit onder de Vlamingen over hoe zij tegenover hun gemeente staan. De bevraging meet niet alleen de mening van de inwoners over hun stad of gemeente, maar zet ook enkele cijfers naast elkaar inzake armoede, hoeveelheid groen, vastgoedprijzen, enzovoort. Onze redactie dook in de cijfers voor Sint-Truiden en trof een heel genuanceerd beeld aan.
We beginnen met het goede nieuws: Truienaren zijn gelukkige mensen, dat blijkt uit de gemeente- en stadsmonitor van het Agentschap Binnenlands Bestuur. Ook op het vlak van tevredenheid over de diensten, gemeente en buurt, scoort onze stad goed. Waar het misloopt, is het vertrouwen in het lokale bestuur. Op drie jaar tijd is dit met 15% gedaald. Ongetwijfeld het gevolg van de opeenvolgende politieke schandalen in onze stad. We kunnen dus stellen dat onze inwoners heel gelukkig en tevreden zijn over onze stad en de voorzieningen, maar dat het politieke toneelstuk voor hen te veel wordt.
De anti-politiek in onze stad, en vooral de toename daarvan, is al een paar jaar een hot topic onder politieke mandatarissen. Over het algemeen wijzen ze ook met de vinger naar elkaar voor de toename van dit gevoel. Zo was de Truiense oppositiepartij Vooruit snel om ook deze gemeentemonitor in handen te nemen. Ludwig Vandenhove verwijst naar het feit dat 42% van de Truienaren niet tevreden is over hun stadsbestuur.
“Deze cijfers bevestigen wat wij als VOORUIT al lang zeggen. Voor ons is het duidelijk: 𝗲𝗿 𝗶𝘀 𝗶𝗻 𝗦𝗶𝗻𝘁-𝗧𝗿𝘂𝗶𝗱𝗲𝗻 𝗱𝗿𝗶𝗻𝗴𝗲𝗻𝗱 𝗻𝗼𝗼𝗱 𝗮𝗮𝗻 𝗲𝗲𝗻 𝗮𝗻𝗱𝗲𝗿, 𝗺𝗲𝗲𝗿 𝘁𝗿𝗮𝗻𝘀𝗽𝗮𝗿𝗮𝗻𝘁 𝗲𝗻 𝘇𝘂𝗶𝗻𝗶𝗴 𝗯𝗲𝗹𝗲𝗶𝗱. Met steeds minder geld in de stadskas is blijkbaar ook het vertrouwen in het stadsbestuur enorm gedaald.”
Ludwig Vandenhove, Vooruit
Burgemeester Ingrid Kempeneers zegt dan weer dat ze niet blij is met het cijfer, maar ook opportuniteiten ziet. De personen die voor de meeste strubbelingen zorgden binnen het bestuur zijn namelijk vertrokken. Het Truiense bestuur heeft zoveel wissels doorgemaakt de laatste jaren dat het onherkenbaar is ten opzichte van het begin van de legislatuur. Kempeneers meent dat de ploeg die ze nu heeft de mogelijkheid heeft om alles recht te trekken.
“The only way to go is up! Ik ben blij over de resultaten qua tevredenheid over onze gemeente en loketdiensten. Het wantrouwen in het bestuur is zeker te begrijpen. Er is veel gebeurd deze legislatuur maar we zijn een nieuwe ploeg ondertussen. Wij zijn er om dit recht te trekken.”
Ingrid Kempeneers, burgemeester
Leuk detail: de Truienaar blijkt over het algemeen weinig vertrouwen te hebben in de politiek. Zo hebben de bevraagde Truienaren slechts 9% vertrouwen in de Vlaamse overheid en 10% vertrouwen in de Federale overheid.
Subjectief onveiligheidsgevoel
Ondanks wat de recente verslaggeving in de media en op opiniepagina’s doet vermoeden, is het onveiligheidsgevoel in onze stad gedaald in de afgelopen drie jaar. De criminaliteitsgraad (uitgedrukt in geregistreerde feiten per 1000 inwoners) is zelfs gedaald met 4,8% in 2023. (bron) Of dit kunnen we toch concluderen als we de cijfers van de gemeente- & stadsmonitor bekijken.
Uiteraard betekent dit niet dat het onveiligheidsgevoel van de Truienaar niet belangrijk is. Maar gezien de cijfers kan de vraag gesteld worden of de aandacht voor het onderwerp het laatste halfjaar niet kunstmatig hoog is gehouden en of dit het onveiligheidsgevoel niet verder aansterkt. Burgemeester Kempeneers zegt blij te zijn met de cijfers, maar benadrukt dat het een van haar doelen is om het veiligheidsgevoel hoog te houden en de criminaliteitsgraad verder te verlagen. Ook schepen Günther Dauw heeft dit als doel. In een aankomend interview met Sintruin Begot roept hij echter op tot realisme inzake het veiligheidsdossier van onze stad.
“Volgens de cijfers van de lokale politie is Sint-Truiden niet per se onveiliger in vergelijking met steden in de buurt maar we kunnen niet blind zijn voor het onveiligheidsgevoel van de Truienaar. Ja als het aan N-VA ligt, komt er meer blauw op straat, maar tegelijk is het ook onhaalbaar om op elke hoek van de straat een agent te zetten. We moeten nog meer inzetten op probleemzones zoals de stationsbuurt. Deze zijn traditioneel in alle steden overlastbuurten. Maar ook inzetten op het oplossen van het probleem. Gewoon controles alleen zijn niet voldoende. We moeten tot de wortel van het probleem komen en bijvoorbeeld nultolerantie ten aanzien van het dealen van drugs hanteren, maar tegelijk mensen met een sociaal-economische problematiek beter ondersteunen.”
Günther Dauw, schepen van financiën
Armoede
Nog belangrijker dan het subjectieve onveiligheidsgevoel is het feit dat in de afgelopen drie jaar de kansarmoede-index in onze stad is gestegen. Steeds meer Truienaren hebben moeite om rond te komen. De kansarmoede-index in onze stad is gestegen naar 26,4%. Opvallend is dat volgens de gemeente- & stadsmonitor het aantal Truienaren dat een budgetmeter voor gas en/of elektriciteit heeft, is gestegen (+/- 19%). Ook het aantal Truienaren dat moeite heeft zijn zorgfactuur te betalen, is gestegen. (bron)
Op zich hoeven zeker de cijfers rond de energie-armoede niet te verbazen na de problematiek rond de energieprijzen van de afgelopen jaren. Maar de algemene stijging van de kansarmoede-index toont wel aan dat de kloof tussen de sociaal-economische groepen in onze stad groter wordt. Volgens de gemeente- en stadsmonitor is immers het gemiddelde inkomen in onze stad toegenomen en stegen de vastgoedprijzen met zo’n 25%.
Conclusie:
De gemeente- en stadsmonitor is een interessant document om de evolutie van een gemeente/stad te bekijken op het gebied van verschillende onderwerpen. Voor Sint-Truiden zien we een gemengd beeld.
Onze inwoners zijn over het algemeen heel gelukkig en tevreden, zowel over hun stad, de hoeveelheid groen in hun omgeving als over de stadsdiensten. De Truienaar blijkt een sociaal wezen te zijn dat zich verdiept in zijn buurt via buurtinitiatieven en vrijwilligerswerk. Het netto-inkomen in onze stad is gestegen en de vastgoedprijzen zijn ook toegenomen. Ondanks het feit dat bepaalde politieke groepen in onze stad veiligheid willen benadrukken als verkiezingsthema, zien we opvallende dalingen van de criminaliteitsgraad en van het onveiligheidsgevoel. Wat niet betekent dat dit gevoel niet belangrijk is voor de inwoners. Maar gezien de andere problemen in onze stad zouden deze misschien meer aandacht verdienen dan het thema veiligheid. Een cijfer dat immers significant is gestegen, is de kansarmoede-index. Deze is met 4,7% toegenomen tot 26,4%.
Ook de nadruk op het lage betrouwbaarheidspercentage in het bestuur is iets waar we vragen bij kunnen stellen, gezien de Truienaar zelfs nog minder vertrouwen heeft in de bovenlokale regeringen. De Truienaar lijkt dus eerder een probleem te hebben met de politiek in het algemeen. Gezien het schouwspel dat zowel nationaal als lokaal plaatsvindt tussen meerderheid en oppositie, moeten we hierover ook niet verbaast zijn.
Ook niet te vergeten: Momenteel loopt er nog een onderzoek van Audit Vlaanderen dat onder andere peilt naar het aankoopbeleid van Sint-Truiden. En dit onderzoek zou volgens onze bronnen jaren teruggaan tot verschillende legislaturen uit het verleden. Dit verklaart waarom bepaalde groepen tot op heden nog geen informatie over deze audit hebben gelekt. Het schouwspel zal in dit verkiezingsjaar dus ongetwijfeld verder gaan.
Het is de politieke klasse van Sint-Truiden die zelf de focus op het politieke spel aanwakkert, evenals de nadruk op thema’s zoals veiligheid. Maar het is nog maar de vraag wat de 26,4% Truienaren van de kansarmoede-index hieraan hebben. En ook welk effect de aandacht op deze thema’s heeft op de anti-politiek in onze stad en de politieke groepen zoals extreem rechts die hier het meest van profiteren.
De volledige rapporten van de gemeente- en stadsmonitor zijn te vinden via deze link. Via de website kun je het rapport ook ontdekken via interactieve graphics.
