Wie ongeveer zes maanden tot zelfs een jaar geleden het politieke landschap van onze stad bekeek, kwam tot één grote conclusie: De Truiense begroting wordt het verkiezingsthema van 2024. De laatste maanden is het echter opvallend stil rond dit onderwerp. Sintruin Begot ging op onderzoek uit en vond een lagere schuld per inwoner en een oorzaak voor het stilzwijgen rond het thema.
De afgelopen jaren leek het wel alsof elke gemeenteraad op de een of andere manier eindigde met een discussie rond de begroting. Van “virtueel failliet” tot uitspraken over het feit dat het volgende bestuur niets meer zou kunnen verwezenlijken, allemaal passeerden ze de revue. De bezorgdheden waren niet onterecht. De stadsschuld per inwoner bedroeg op een bepaald moment dan ook zo’n slordige €3500 per Truienaar. Dat cijfer is sinds 2022 echter gedaald. Volgens Günther Dauw, momenteel nog schepen voor financiën, bedraagt de schuld per inwoner van Stad Sint-Truiden sinds 1 januari 2024 ongeveer €2990. Het cijfer is afkomstig van de nieuwe financieel directeur Paul Vanstraelen en de Truiense financiële dienst.
Het zou gaan om een zogenaamde geconsolideerde schuld waarbij ook de tekorten van de autonome gemeentebedrijven zijn opgeteld. In totaal zou Stad Sint-Truiden voor ongeveer 125 miljoen euro aan schulden hebben. De schulden zijn dus gedaald in de laatste jaren van de legislatuur, maar blijven nog steeds hoog. Zeker als je vergelijkt met de schuld per inwoner in 2012, aan het einde van een periode waarin Vooruit deel uitmaakte van het bestuur. Toen bedroeg de stadsschuld, aldus Ludwig Vandenhove, zo’n €1751,95 per inwoner. Vandenhove schrijft dit in een bericht op zijn website op 11 juli 2024. Zijn cijfers houden echter geen rekening met inflatie.
De discussie rond de schuld per inwoners kwam weer op gang door een rapport van Voka Limburg waar zij de stedelijke schulden in Limburg opsommen. Sint-Truiden was koploper op de lijst. Later bleek echter dat Voka gebruik maakten van cijfers uit 2022 en dat de schuld die ze aanhaalden per inwoner, niet meer actueel was. Voka pleit in zijn rapport voor een herziening van de kerntaken van een gemeente. Lees meer hier.
Investeringen waren nodig… maar niet allemaal?
Hoe de stadsschuld op zo’n korte tijd is gestegen, weten we al even. Sinds 2012, toen een bestuur onder leiding van CD&V het roer van de stad overnam, zijn er verschillende kredieten aangegaan in het kader van stadsontwikkeling. Het ging dan onder andere over de heraanleg van de Grote Markt, de Groenmarkt, rioleringswerken, enzovoort. Maar dat het voor iedereen duidelijk is dat Sint-Truiden de komende jaren niet meer van zulke projecten zal kunnen aangaan of zelfs realiseren, is duidelijk. De nieuwe financieel directeur Paul Vanstraelen sprak op een gegeven moment zelfs over tien jaar lang “de vinger op de knip houden.” Opvallend is dat dit besef ook zeer duidelijk is doorgedrongen bij de huidige meerderheid. Zij hebben in het laatste jaar voor de gemeenteraadsverkiezingen ook verschillende projecten, zoals de ontharding van de Veemarkt, geschrapt. Burgemeester Ingrid Kempeneers pleit ervoor om in een volgend bestuur meer terug te keren naar de basistaken die een gemeentebestuur op zich moet nemen. Ze spreekt dan onder andere over onderhoud en veiligheid.
Er is de voorbije twee legislaturen heel veel geïnvesteerd in onze stad. Sommige zaken waren noodzakelijk, andere overbodig. We hebben reeds samen met onze nieuwe financieel directeur de meerjarenplanning aangepast en de tering naar de nering gezet. De volgende legislatuur zal er sober bestuurd moeten worden. De noodzakelijke basistaken die heel belangrijk zijn, zoals onder andere het onderhoud van onze stad, moeten voorop staan. Er zullen geen megaprojecten meer opgestart kunnen worden, wel nog het meest noodzakelijke voor de burgers, die verdienen om in een propere en veilige stad te wonen. Dat is waar ik voor wil gaan!
Ingrid Kempeneers, burgemeester en lijsttrekker CD&V
Ludwig Vandenhove zei hierover het volgende:
Het komt erop aan Sint-Truiden echt opnieuw te besturen, de financiën te saneren, onder andere door schuldafbouw, en de zaken te realiseren waarvan de burgers echt wakker liggen. Enkel zo, samen met het achter ons laten van de schandalen, kan het imago van onze stad opnieuw opgebouwd worden.
Ludwig Vandenhove, lijsttrekker Vooruit
Ook Günther Dauw ziet de noodzakelijkheid om de broeksriem aan te halen. Hij zegt bovendien dat er een kerntakendebat moet komen om zo meer te saneren in de uitgavenposten van Stad Sint-Truiden. Opvallend is dat Dauw onder andere de erfpacht op de Minderbroederskerk aanhaalt. Een dossier waarbij N-VA zich bij de stemming had onthouden, terwijl alle andere partijen (ook Vooruit) de erfpacht goedkeurden. Dauw meent dat Sint-Truiden onder andere financiële omstandigheden zeker iets met de site zou kunnen doen, maar momenteel gaat het eerder om een kostenlast.
Als stad moet je investeren, anders loop je achter. Maar de komende jaren zal er gespreid en vooral gematigd geïnvesteerd moeten worden. We moeten nagaan wat de echte kerntaken van een stadsbestuur zijn. Voor mij is het bijvoorbeeld duidelijk dat de burgerdiensten die de identiteitskaarten regelen voor onze burgers essentieel zijn. Maar of een stad ook evenementen moet organiseren, is dan weer minder essentieel.
Günther Dauw, schepen financiën en lijsttrekker N-VA
En wat nu?
De laatste weken wordt het veiligheidsdossier weer extra naar voren geschoven in het verkiezingsdebat. Logisch, vlak voor de verkiezingen wil elke partij in de etalage zetten wat ze hebben verwezenlijkt. Het veiligheidsdossier in onze stad is op dit punt echter zo gemediatiseerd dat het moeilijk is om af te leiden wat feit is en wat gewoon een aanvoelen is. Het enige dat we zeker weten, is dat het stemmen oplevert. Maar dan eerder stemmen voor partijen zoals Vlaams Belang dan voor onze beleidspartijen.
Over de Truiense begroting is het dan weer stiller de laatste weken. Opnieuw hoeft dit niet te verbazen. Een begroting is een onduidelijk onderwerp met veel nuance waar je niet zo makkelijk op kunt scoren in een verkiezingscampagne. Daar komt dan nog eens bij dat er de laatste jaren inderdaad een daling is gekomen in de stadsschuld. Het enige wat de partijen ons echter kunnen beloven is dat er bespaard zal moeten worden. Om beloftes te maken over wat er wel nog zal kunnen tijdens deze besparingsoperatie is visie nodig.
Sint-Truiden staat de komende jaren voor heel wat uitdagingen. Het gaat dan onder andere over een oplossing vinden voor het verouderde stadskantoor, het doen heropleven van de lokale economie met nieuwe jobs, toerisme, wat te doen met de Minderbroeders- en abdijstite, etc.
Allemaal uitdagingen die nu op de plank liggen en waar alleen de bestuurder die verder kijkt dan slogans mee aan de slag kan gaan.
