De abdijsite heeft zijn eerste stappen gezet naar een herleving. Het Truiense stadsbestuur stemde op de gemeenteraad van augustus een plan goed waarbij Sint-Truiden een samenwerking zal aangaan met Herita.
Herita is een vzw die erfgoedsites renoveert en een duurzame invulling geeft. Zo hebben ze in het verleden de abdij van Herkenrode een nieuwe invulling gegeven alsook het kasteel van Heers.
De Sint-Trudoabdij, die doorheen de eeuwen dienst deed als kloostergemeenschap en kleinseminarie, heeft een rijke geschiedenis en wordt beschouwd als de historische kiem van Sint-Truiden. Een verwoestende brand in 1975 legde de abdijkerk volledig in de as, op de iconische Romaanse toren na. Hoewel de abdijtoren in de jaren ’90 werd heropgebouwd en de academiezaal werd gerenoveerd, heeft de site tot op heden nog geen duurzame invulling gevonden. Al was de site doorheen de jaren wel het toneel voor cultuuravonden via CC de Bogaard en zorgde Koen Vanmechelen voor een kunstinstallatie.
Een nieuwe toekomst met het Erfgoedlab
Om de Sint-Trudoabdij weer haar centrale plaats in de stadskern te geven en haar historische waarde te onderstrepen, lanceren het lokaal bestuur van Sint-Truiden en erfgoedorganisatie Herita het erfgoedlab ‘De abdij van Sint-Trudo: een stad binnen de stad’. Dit lab zal door middel van experimenten en tijdelijke invullingen onderzoeken hoe de abdijsite een nieuwe, duurzame bestemming kan krijgen.
Na het Erfgoedlab in Damme, krijgt Herita ook in Sint-Truiden de kans om een Erfgoedlab op te zetten. We gaan aan de slag met de inzichten uit de eerdere labwerking en onderzoeken welke mogelijkheden het erfgoed van de Sint-Trudo-Abdij biedt. Deze bijzondere plek met haar rijke geschiedenis nodigt uit tot nieuwe initiatieven. Ik kijk ernaar uit om de statige poort van de abdij open te zwaaien en samen met de Truienaars en lokale partners verbindende erfgoedexperimenten aan te gaan!
Matthias Francken, algemeen directeur van Herita
De samenwerking zal drie jaar duren, van 2025 tot 2027 en zal vooral activiteiten organiseren op de abdijsite en nagaan welke activiteiten het beste werken in het kader van het stuk erfgoed.
Schepen van onroerend erfgoed Mieke Claes reageerde tijdens de gemeenteraad van augustus vol enthousiasme op het project. Herita heeft momenteel slechts op één andere plaats in Vlaanderen een erffgoedlab lopen en dat is in Damme. Met de samenwerking hoopt het stadsbestuur een duurzame invulling te vinden voor de abdijsite.
In nauw overleg met de inwoners
Het erfgoedlab zal in nauwe samenwerking met de inwoners van Sint-Truiden vormgegeven worden. Verschillende groepen, waaronder vrijwilligersorganisaties, kunstacademies, onderwijsinstellingen, socioculturele verenigingen en lokale ondernemers, worden betrokken bij het proces. Het erfgoedlab moet in de eerste plaats aansluiten bij de noden en wensen van de Truienaren, waarbij de historiek en symbolische waarde van de abdij niet uit het oog worden verloren. De ambitie is om de abdijsite opnieuw te integreren in het dagelijks leven van de stedelingen en deze op termijn te laten uitgroeien tot een ontmoetingsplek waar cultuur, kunst en lokale ondernemers centraal staan.
Vooruit Sint-Truiden onthield zich bij de stemming omdat ze het dossier weinig concreet vonden. Volgens hen is het enige dat duidelijk is het feit dat Stad Sint-Truiden een voltijds equivalent (voltijdse medewerking in uren) moet voorzien om het project op te volgen. Over budgetten en verdere stappen is geen duidelijkheid.
Toch pleitte schepen Claes verder voor het dossier. Claes benadrukte ook dat er geen nieuwe medewerker zal worden aangeworven maar wel van de bestaande medewerkers verwacht zal worden dat zij een deel van hun tijd zullen spenderen aan het project.
We kunnen de abdijsite niet laten liggen. Verschillende onderdelen van de site zijn al jaren in onbruik terwijl er bijvoorbeeld verenigingen zijn die nood hebben aan een onderkomen. Herita komt niet elke dag voorbij. We moeten deze kans grijpen.
Mieke Claes, schepen onroerend erfgoed
