Waar al lang over werd gespeculeerd, is op zondag 9 juni na het tellen van de Truiense stemmen werkelijkheid geworden: Vlaams Belang is de grootste partij in onze Trudostad geworden bij de nationale verkiezingen. De partij haalde het hoogste percentage van de stemmen, zowel op Vlaams, federaal als Europees niveau.
Tegen alle verwachtingen in was N-VA de winnaar van de verkiezingen afgelopen zondag. Hoewel N-VA de enige regerende partij was die de afgelopen jaren nog hoog scoorde in de peiling, ging de partij er toch op achteruit. Vlaams Belang liet zich dan weer opmerken door aan kop te staan in de peilingen. De partij was dan ook het hoofdthema van de afgelopen verkiezingscampagne, waar alle andere partijen duidelijk probeerden te maken dat een stem voor extreem-rechts geen goede zet was. De monsterscore van Vlaams Belang bleef zondag echter uit en N-VA kon met een lichte stijging ten opzichte van de vorige verkiezingen de leidende partij zijn.
De opmars van Vlaams Belang valt echter niet te negeren. Met scores rond de 24,9% en 24,6% — een stijging van bijna 5% op beide niveaus — werd de partij de grootste in Limburg.
De partij was misschien wel de sterkste in Limburg, maar de kopstukken scoorden minder sterk. Chris Janssens, die de lijst van Vlaams Belang trok voor het Vlaams Parlement, moest genoegen nemen met 41.803 stemmen. Minister Jo Brouns deed het beter met 46.714 stemmen. De absolute topper in onze provincie is echter Zuhal Demir, die maar liefst 65.793 stemmen mee naar huis nam. N-VA is ook de enige partij in een regering die een (lichte) stijging in haar percentages zag. Alle andere regeringspartijen gingen erop achteruit. Ook Vooruit, thans boekte de partij een kleine winst op nationaal niveau.
Bart de Wever zal nu als informateur het Vlaamse partijlandschap betreden om een regering te vormen op dit niveau. Het is nog onduidelijk of hij dit ook op federaal niveau zal doen. Vandaag mocht hij reeds op gesprek gaan bij de koning.
Resultaten Sint-Truiden
Ook in Sint-Truiden was Vlaams Belang de grootste partij.
De partij groeide met 6% ten opzichte van hun vorige resultaat bij de Vlaamse verkiezingen en zelfs bijna 7% bij de Europese verkiezingen. Voor de federale verkiezingen konden ze rekenen op een toename van 5,5%. De cijfers zijn opvallend, gezien Vlaams Belang pas de afgelopen vijf jaar weer een actieve afdeling heeft in onze stad. Ook het feit dat lokaal kopstuk Roosmarijn Beckers tijdens deze campagne om gezondheidsredenen op de rem moest staan, maakt het resultaat indrukwekkend. Ondervoorzitter van Vlaams Belang Sint-Truiden, de West-Vlaming Patrick Vanparys, wist lokaal 662 voorkeurstemmen te behalen. Op provinciaal niveau haalde hij 10.245 stemmen. Beckers kon er op Limburgs niveau 13.733 binnenhalen.
Dat Vlaams Belang als partij in onze stad enorm populair is blijkt niet alleen uit de verschillende peilingen die wij bij Sintruin Begot hebben uitgevoerd maar ook uit het bezoek van voorzitter Tom Van Grieken aan café Old Tom in Sint-Truiden. Een grote menigte had zich voor de korte speech van de Antwerpse politicus verzameld aan het café op 19 mei. Het gebeuren was een duidelijke voorbode voor de uitslag afgelopen zondag. Al is het nog niet duidelijk hoe de populariteit van de partij nationaal zich zal vertalen naar de lokale verkiezingen.
Cijfers en percentages zijn deze van de gemeente Sint-Truiden, niet het kanton. Cijfers zijn afkomstig van FOD Binnenlandse Zaken.
Weinig campagne
Verschillende Truiense kopstukken waren terug te vinden op een bovenlokale lijst voor deze verkiezingen. Ludwig Vandenhove was bijvoorbeeld lijstduwer voor het Vlaams Parlement en zittend burgemeester Ingrid Kempeneers stond op plaats drie voor de Kamer. Zij waren echter vrij afwezig tijdens de Limburgse campagne. Je zag hen en andere leden van hun partij, zoals Eveline Kevers en Gert Stas, wel geregeld opduiken in het straatbeeld met flyers of op markten over heel Limburg. Maar de meesten van hen zagen de bovenlokale verkiezingen vooral als een soort pre-campagne voor de lokale verkiezingen in oktober.
In dat opzicht is het interessant om de voorkeurstemmen die ze binnenhaalden in onze stad naast elkaar te zetten.
Cijfers en percentages zijn deze van de gemeente Sint-Truiden, niet het kanton. Cijfers zijn afkomstig van FOD Binnenlandse Zaken.
Ingrid Kempeneers en Ludwig Vandenhove blijven aan elkaar gewaagd met slechts een handvol stemmen verschil tussen de twee. Het resultaat van Vandenhove is een sterke daling ten opzichte van de vorige verkiezingen, waar hij 3.347 voorkeurstemmen wist binnen te halen. Al voerde hij toen wel een stevige campagne, terwijl hij tijdens deze campagne eerder een ondersteunende rol aannam als lijstduwer. Het is algemeen bekend dat Vandenhove zijn zinnen heeft gezet op de burgemeesterssjerp in oktober. Hilde Vautmans heeft stevig gestreden voor haar plek in het Europees Parlement. Een zetel die ze heeft binnengehaald ondanks het zware verlies van Open VLD op nationaal niveau. Zij en Roosmarijn Beckers zijn momenteel de enige twee verkozenen.
Mieke Claes, die als tweede opvolger voor de Vlaamse lijst lokaal 791 stemmen wist binnen te halen en op Limburgs niveau 7.424, zou in het Vlaams Parlement kunnen komen indien Zuhal Demir weer minister wordt en Jan Peumans afstand neemt van zijn mandaat. Iets wat wordt gefluisterd in de wandelgangen van de Limburgse politiek maar nog niet is bevestigd.
Wat betekent dit voor oktober?
Over het algemeen kunnen we stellen dat de Truiense kandidaten op de bovenlokale lijsten gemiddelde scores hebben neergezet in hun eigen gemeente. Twee voorbeelden hiervan zijn Eveline Kevers, die 798 stemmen behaalde, en Gert Stas met 1.180 stemmen. Beiden stonden op een effectieve plaats.
Uitschieters zijn Ingrid Kempeneers, Roosmarijn Beckers, Hilde Vautmans en Ludwig Vandenhove, waarbij Kempeneers, Beckers en Vandenhove opvallen, aangezien zij de lijsttrekkers zijn voor de lokale verkiezingen en ook de hoogste scores behaalden in onze recentste Truiense peiling.
Er moet echter wel worden opgemerkt dat er een aanzienlijke kloof is tussen de score van Beckers en die van Kempeneers en Vandenhove. Het is dus nog maar de vraag of Beckers en haar team de populariteit van hun partij op nationaal niveau kunnen omzetten in lokaal succes.
Eenzelfde scenario zien we bij N-VA Sint-Truiden. Bij de vorige bovenlokale verkiezingen was N-VA nog de grootste partij in Sint-Truiden, maar de populariteit van Bart De Wever en de partij kon niet worden doorgetrokken naar de lokale verkiezingen, waar N-VA uiteindelijk de vierde partij van onze stad werd. Gezien de scores van Mieke Claes en lijsttrekker Günther Dauw lokaal niet boven de 1.000 stemmen kwamen, lijkt er nog veel werk te zijn voor N-VA. Al moet het wel gezegd worden dat zij op opvolgersplaatsen stonden. Plaatsen die over het algemeen minder snel stemmen binnenhalen.
Momenteel lijken zij zich zeer strategisch op te stellen voor de gemeenteraadsverkiezingen door niet deel te nemen aan gesprekken om voorakkoorden af te sluiten. Indien Vlaams Belang een sterke score neerzet en het lokale politieke landschap zodanig door elkaar schudt, zullen drie partijen mogelijk niet genoeg zijn om een gemeentelijke meerderheid te vormen.
N-VA Sint-Truiden positioneert zich momenteel dus stilletjes als kingmaker voor de verkiezingen van oktober, een positie die de laatste decennia toebehoorde aan Open VLD Sint-Truiden.
