Op zondag 9 juni gaan we allemaal naar de stembus om leden van het Europees, Vlaams en Federaal parlement te kiezen. Ben je nog in de war over hoe alles werkt? Geen zorgen, Sintruin Begot geeft meer uitleg en zet alle Truiense kandidaten op een rij.
Op zondag 9 juni zijn er verkiezingen voor het Europees, Vlaams en Federaal parlement. Deze laatste staat ook bekend als Kamer van Volksvertegenwoordigers. Op verkiezingsdag brengen we onze stem uit voor nieuwe volksvertegenwoordigers of parlementairen op de drie niveaus. Iedereen die kiesgerechtigd is, heeft zijn of haar oproepingsbrief ontvangen. Dit document moet je meenemen naar je kiesbureau om te laten zien dat je mag stemmen. Je kunt deze oproepingsbrief ook digitaal terugvinden in de inbox van het platform ‘Mijn Burgerprofiel’ van de Vlaamse overheid.
Meer informatie hierover kan je vinden via deze link.
Verkiezingen brengen altijd heel wat vragen met zich mee, zowel voor de jongeren die dit jaar voor het eerst gaan stemmen alsook voor mensen die al een aantal verkiezingen hebben meegemaakt.
Wij beantwoorden hieronder even enkele van de belangrijkste vragen.
Is stemmen verplicht?
Hoewel er in ons land geen stemplicht bestaat, is er wel een opkomstplicht bij de bovenlokale verkiezingen. Dit betekent dat je op zondag verplicht naar het stembureau moet gaan maar niet verplicht bent om een stem uit te brengen. Je kan er dan voor kiezen om bijvoorbeeld een blanco stem af te geven.
Voor de gemeenteraadsverkiezingen op 13 oktober is deze opkomstplicht afgeschaft.
Nieuw dit jaar is dat jongeren vanaf 16 jaar mogen gaan stemmen. Zij mogen echter alleen hun stem uitbrengen voor het Europees parlement. Vanaf 18 jaar mag je je stem uitbrengen voor het Europees, Vlaams en Federaal parlement.
Wie de opkomstplicht niet nakomt, loopt het gevaar op een boete.
Hoe kan ik mijn stem uitbrengen?
In Sint-Truiden stemmen we niet meer met potlood en papier, maar met stemcomputers. Je krijgt van de voorzitter van het stembureau een kaart die je in de computer moet invoeren. Daarna kun je je stem uitbrengen.
Lijststem of voorkeurstem?
Politieke partijen stellen voor verkiezingen telkens een lijst samen met kandidaten. Je hebt dan de keuze om een stem uit te brengen op deze lijst of op een specifieke kandidaat.
- Lijststem:
Als je het eens bent met een partij en de lijst die ze hebben ingediend, kun je een lijststem uitbrengen. Je stem komt dan terecht in de ‘pot’. De stemmen uit deze ‘pot’ worden na het tellen van de stemmen verdeeld over de kandidaten volgens de rangorde op de lijst. Kandidaten krijgen stemmen uit de pot tot ze de drempel om verkozen te zijn hebben gehaald. De rest van de ‘pot’ gaat dan naar de volgende persoon op de lijst en zo gaat het verder tot alle lijststemmen over de kandidaten zijn verdeeld.
Je kan slechts één lijststem uitbrengen op één partij. - Voorkeurstem:
Een voorkeurstem geef je aan een specifieke persoon op de lijst. Dat kan je doen als je echt achter één bepaalde persoon staat.
Je kunt binnen dezelfde lijst meerdere voorkeurstemmen uitbrengen, maar niet voor kandidaten van verschillende lijsten. Doe je dat wel, dan is je stem ongeldig.
Effectieve kandidaten versus opvolgers
Voor de bovenlokale verkiezingen kun je stemmen op een lijst met effectieve kandidaten en een lijst met opvolgers. Dit werkt anders dan bij de lokale verkiezingen. Bij lokale verkiezingen worden zetels verdeeld op basis van het aantal stemmen per kandidaat. Bij bovenlokale verkiezingen wordt gekeken naar het aantal zetels waarop een partij recht heeft, en deze worden verdeeld aan de hand van provinciaal gewicht en het aantal stemmen.
Opvolgerslijsten worden vaak gebruikt om jong talent te lanceren. Partijen zetten dan een bekendere persoon op de effectieve lijst, maar laten deze persoon afstand doen van het mandaat om plaats te maken voor een opvolger.
Op zondag 9 juni kun je stemmen op verschillende locaties in onze stad tussen 8 uur ’s ochtends en 16 uur ’s middags. Voor meer informatie over de verschillende bureaus en extra uitleg over het stemmen ken je hier klikken.
De Truiense kandidaten
Sint-Truiden levert voor verschillende partijen kandidaten voor zowel de Europese, Vlaamse als de federale verkiezingen. Wij lijsten ze even voor jullie op en schenken aandacht aan hun belangrijkste partijstandpunten van deze verkiezingen.
De standpunten werden oftewel door de partijen naar ons toegestuurd of zijn afkomstig uit de actualiteit en hun partijprogramma’s.
Open VLD:
- Hilde Vautmans: Lijsttrekker Europees Parlement
- Jonas Schroyen: 3de plaats Kamer
- Pascy Monette: 8ste plaats Vlaams Parlement
- Johan Mas: 14de plaats opvolgerslijst Vlaams Parlement
De belangrijkste standpunten van Open VLD voor deze nationale verkiezingen zijn:
- Beloningen voor werkenden:
Werknemers moeten minstens 500 euro per maand meer verdienen dan niet-werkenden, flexi-jobs moeten worden uitgebreid naar alle sectoren, en werknemers moeten vrijwillig onbeperkt overuren kunnen doen zonder extra belasting. - Vrijheden beschermen en versterken:
Het recht op abortus moet in de grondwet worden verankerd, euthanasie bij dementie moet mogelijk worden, en draagmoederschap moet wettelijk worden geregeld. - Samenwerking voor een sterker land binnen Europa:
Na de verkiezingen moet snel een volwaardige regering worden gevormd die socio-economische problemen aanpakt in plaats van communautaire kwesties.
Open VLD had tijdens de campagne geen opvallende standpunten al kwamen zij de laatste weken sterker in het nieuws omdat ze sterk gekant zijn tegen de genderstandpunten van Vlaams Belang. Aftredend premier Alexander de Croo pleit ook voor een centrumrechtse regering na de verkiezingen.
CD&V:
- Ingrid Kempeneers: 3de plaats Kamer
- Evelien Kevers: 8ste plaats Vlaams Parlement
De belangrijkste standpunten waar CD&V mee naar de kiezer trekt zijn:
- Fiscale hervorming:
CD&V wil belastingen op lonen verlagen, zodat alle werkenden meer nettoloon overhouden. - Betere werk-privébalans:
Invoering van een familiekrediet, een nieuw model van ouderschapsverlof met meer weken, uitbreidbaar tot de leeftijd van 18 jaar, hogere vervangingsinkomens, en uitbreiding naar grootouders en plusouders om gezinnen te ondersteunen. - Veiligheid verbeteren:
Investeren in meer agenten en nabije politie om kleine en grote criminaliteit aan te pakken, waardoor buurten, stations en uitgaansgelegenheden veiliger worden in Vlaanderen.
CD&V viel deze campagneperiode vooral op doordat ze net als Open VLD in een centrum-rechtse regering willen stappen.
Vooruit:
- Ludwig Vandenhove: 16de plaats (lijstduwer) Vlaams Parlement
- Pritty Kaur: 15de plaats Vlaams Parlement
- Gert Stas: 6de plaats Kamer
- Eddy Elherbouti: 16de plaats opvolgerslijst Vlaams Parlement
- Jo Vanrutten: 9de plaats Europese lijst
De belangrijkste standpunten van Vooruit deze campagne zijn:
- Koopkracht:
Vooruit wil meer koopkracht voor mensen die werken. - Gezondheidszorg voor iedereen
Vooruit wil dat zorg betaalbaar is en toegankelijk. Vooral de lange wachtrijen voor psychologische zorg kaarten ze aan. - Minister van het kind:
Vooruit wil een Minister van het kind invoeren. Hiermee bedoelen ze dat ze extra willen investeren in de eerste levensjaren van het kind. Dit doen ze door zoveel mogelijk kinderen naar de kinderopvang te krijgen zodat het kind vanaf een vroege leeftijd Nederlands leert.
Opvallend breekpunt tijdens de campagne was hun standpunt over gratis schoolmaaltijden voor alle kinderen.
Vlaams Belang:
- Roosmarijn Beckers: 2de plaats lijst Vlaams Parlement
- Patrick Vanparys: 4de plaats Kamer
- Tom Degraeve: 5de plaats opvolgerslijst Kamer
- Marc Geraerts: 5de opvolger Europese Lijst
- Fiscale hervorming:
Vlaams Belang wil net als verschillende partijen de belastingen op lonen verlagen om ervoor te zorgen dat alle werkenden netto meer overhouden aan het einde van de maand. - Onderwijs:
Vlaams Belang pleit voor bindende taaltesten aan het einde van de derde kleuterklas en voor anderstalige leerlingen in het lager onderwijs. Zij stellen voor om kleuters en instromers die onvoldoende Nederlands spreken onder te dompelen in taalbadklassen. - Migratieproblematiek:
Vlaams Belang ziet migratie als een centraal probleem dat veel huidige kwesties beïnvloedt, zoals veiligheid, sociale zekerheid en onderwijs. De partij wil de migratiestroom beperken met onder andere een strenger gezinsherenigingsbeleid, een aparte sociale zekerheidskas voor migranten, opvang van asielzoekers in hun eigen regio, en een strenger terugkeerbeleid.
Opvallend tijdens de campagne is dat Vlaams Belang de discussie rond gender en holebi-rechten weer op gang heeft gebracht. Dit door het optreden van hun voorzitter Tom Van grieken in het VRT programma ‘Eerste Keus’ en het VTM programma ‘Het Conclaaf’.
N-VA:
- Günther Dauw: 3de plaats opvolgerslijst Kamer
- Mieke Claes: 2de plaats opvolgerslijst Vlaams Parlement
De belangrijkste punten waarmee N-VA naar de kiezer trekt zijn:
- Begrotingen op orde brengen:
N-VA maakt van de Belgische begroting de grootste beleidsprioriteit. De manier waarop ze die willen bereiken kan echter niet op veel bijval rekenen. Zo willen ze indexsprongen op uitkeringen om hierop te besparen. - Werken moet lonen:
Werken moet lonen volgens de N-VA, daarom willen zij net als vrijwel elke andere partij dat wie een job heeft netto minimaal 500 euro meer heeft dan wie niet werkt. Dit moet worden bereikt door lagere lasten op arbeid, een uitkeringsplafond, een uitkeringsnorm, en het beperken van toegang tot het sociale systeem tot na 5 jaar wettelijk verblijf. - Confederalisme:
Confederalisme staat nog steeds hoog op de agenda van de partij. In tegenstelling tot Vlaams Belang willen zij geen harde onafhankelijkheid van Vlaanderen door een splitsing maar willen ze via de confederale weg meer bevoegdheden naar Vlaanderen overhevelen zoals sociale zekerheid bijvoorbeeld. Op termijn zou dit er dan voor zorgen dat het federale niveau wordt uitgehold en zo zou Vlaanderen dan onafhankelijk worden.
Tijdens deze campagne riep voorzitter Bart De Wever op tot het samenstellen van een soort mini-regering die snel van start kan gaan om de komende jaren de Belgische begroting op orde te zetten. Dit is volgens N-VA nodig omdat ons land Europese sancties dreigt te krijgen voor ons slecht begrotingsrapport. Parallel met deze mini-regering zouden de regeringsonderhandelingen voor een volwaardige regering met alle bevoegdheden verder lopen.
PVDA:
- Peter Lemmens: 8ste plaats opvolgerslijst Vlaams Parlement
- Lizzy Vandenrijt: 8ste plaats Kamer
PVDA wil volgende punten realiseren:
- Miljonairstaks:
Net als Groen wil PVDA het geld halen bij de sterkste schouders. Dit via een miljonairstaks van 2 procent voor de rijksten. - Koopkracht en lonen:
PVDA wil dat de lonen stijgen en de kost van de winkelkar naar beneden gaat. Dit door onder andere de btw op bepaalde voedingsproducten en leefmiddelen te herleiden naar 0%. - Afslanking politiek:
PVDA staat erom bekend dat zij de politieke lonen naar beneden willen. Zo willen ze de vergoedingen bij uittreding van politici naar beneden halen.
Groen:
- Mia Aerts: 6de plaats Kamer
Groen legde op voldoende standpunten de nadruk deze campagne:
- Eerlijk klimaatbeleid:
Groen wil fossiele subsidies afbouwen voor grote vervuilers en investeren in betaalbare groene energie, energiezuinig wonen voor iedereen en meer natuur in de buurt. - Gelijke belasting op inkomen en vermogen:
Groen streeft naar gelijke belasting voor inkomsten uit loon en vermogen. Met een miljonairsbelasting willen ze de 1 procent rijksten eerlijk laten bijdragen. - Armoede uit de wereld helpen:
Groen is de enige partij die duidelijk stelt dat ze het armoedecijfer in ons land naar nul willen herleiden. Ze zijn ook de enige partij die niet naar rechts is opgeschoven in het migratiedebat.
Vooruit probeerde aan het begin van de campagne de rechtstreekse tegenstander van Vlaams Belang te worden maar sinds gender een thema is geworden in deze campagne is die positie ingenomen door Groen. De partij heeft heel de campagne lang fel uitgehaald naar standpunten van Vlaams Belang inzake vrouwenrechten, gender en holebi-rechten.
VOOR U:
- Dirk Vijnck: lijsttrekker Kamer
- Ann Rekomst: 4de plaats opvolgerslijst Kamer
- Brigitte Raymaekers: 8ste plaats Vlaams Parlement
- Luc Schepens: 3de plaats opvolgerslijst Vlaams Parlement
Voor U is een nieuwe partij gesticht voor voormalig Open VLD parlementslid Els Ampe. De partij komt vooral met algemene standpunten. Zoals het beperken van de loonlasten en het beperken van de werkloosheidsuitkering in de tijd, het verbeteren van ons onderwijs en het afslanken van de overheid tot haar kerntaken.
Blanco
De partij Blanco heeft geen Truiense kandidaten. Ze hebben als partij ook maar één standpunt. Ze willen namelijk de parlementen vullen met blanco zitjes. Daarom beloven ze dat als hun kandidaten verkozen worden, hun zitjes in het parlement leeg zullen blijven. Op deze manier willen ze de traditionele partijen aansporen om een beter beleid te voeren.
Ruk naar rechts
Het valt op dat tijdens deze campagne verschillende partijen uit het centrum en links een ruk naar rechts hebben gemaakt op het gebied van migratie, werk en werkloosheid.
Zowat alle partijen, behalve Groen en PVDA, zijn voor opvang in de eigen regio en een beperking van de migratie. Ook opvallend is de attitude ten opzichte van langdurig werkzoekenden. De meeste partijen, behalve de linkse, zijn voor een beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd. Vooruit is hier geen voorstander van, maar stelt wel voor om mensen die langdurig werkzoekend zijn een basisbaan te geven.
Ook zijn er veel gelijkenissen qua standpunten tussen de partijen. Een voorbeeld daarvan is het punt rond de loonlasten. Vrijwel elke partij wil de lasten op lonen verlagen om zo tot een hoger nettoloon te komen. Daarom zijn de laatste weken de niche-standpunten rond onze westerse waarden, zoals holebi-rechten en abortus, maar ook onze staatsstructuur op de voorgrond gekomen.
Meer lezen over de Truiense politiek en de laatste peiling van Sintruin Begot? Klik dan op het bericht hieronder.
