Uit onze Truiense zomerpeiling ’23 bleek dat de Truienaar resoluut kiest voor een andere politiek. Rechtse partijen in de peiling en gevestigde namen uit het landschap scoren minder sterk dan ‘nieuwe’ namen. Een ander opvallend element is dat de meeste partijen in onze stad momenteel worden geleid door vrouwen, en dat zegt veel over de staat van onze stad. Wij maken de analyse.

Als het morgen gemeenteraadsverkiezingen zouden zijn zou Vlaams Belang de grootste partij van onze stad worden. Dat bleek uit onze Truiense zomerpeiling. Het is al voor de derde peiling op rij dat de partij groots scoort in onze stad. Ook al scoort N-VA in onze peiling beter dan de vorige keer, merken we dat net als alle traditionele partijen er een zekere stagnatie is. Het resultaat is een zetelverdeling waarbij het huidige bestuur geen meerderheid meer heeft. Bovendien zien we zowel in onze peiling als de politieke realiteit van onze stad ‘nieuwe spelers’ opduiken die openlijk willen breken met een oude politieke cultuur. Het feit dat leden die deze oude cultuur aanhangen de laatste weken de resultaten van onze peiling met hand en tand hebben bevochten, bewijst dat onze stad hevig verdeeld is.

Opvallend is dat een groot deel van de ‘nieuwe’ spelers vrouwen zijn en bovendien ook de leiding nemen binnen hun partij.
In dit artikel geven wij het overzicht van de Truiense politieke actualiteit en de valkuilen die elke partij voor zich heeft bij de aankomende verkiezingen.

Lees hier meer over de resultaten van de Truiense Zomerpeiling: ‘Rechts primeert in Sint-Truiden.’

In tijden dan crisis kiest de stuurvrouw de koers

Bekend Truiens politica Caroline Gennez is misschien wel het voorbeeld van de leuze: ‘In tijdens van crisis, ruimen vrouwen het puin.’
Gennez was van 2007 tot 2011 partijvoorzitter van SP.A en zat tijdens deze periode helaas in de hoek waar de klappen vielen. Tot op dat niveau dat de jaren na haar voorzitterschap ze vooral in de luwte fungeerde. Gennez bleef echter actief en kreeg respect van haar collega-parlementsleden en besturende ministers. Het was echter vooral in thuisstad Mechelen dat ze het voor het zeggen had.
Recentelijk werd ze weer naar een hoger politiek niveau getild bij Vooruit. Gennez volgde Meryame Kitir op en lijkt met deze promotie weer op de kaart gezet te zijn bij een partij die nog op zoek is naar zijn topspelers.
Hetzelfde verhaal zien we bij Freya Van den Bossche. Zij nam in tijden van crisis op subtiele wijze controle over de socialistische partij en met Rousseau nu als voorzitter (haar voormalige kabinetsmedewerker).

Who run Sintruin?

Ook in Sint-Truiden zien we dat na 6 turbulente politieke jaren, er verschillende vrouwelijke politici de leiding hebben genomen in het debat en in hun desbetreffende partij. Elks van hen belichamen ze niet alleen de tweestrijd die momenteel heerst tussen een (klavier)vocale groep die een oudere politieke cultuur aanhangt en een stillere groep die nood heeft aan positiviteit en verandering. Zij belichamen ook allemaal de kansen en obstakels van hun partij voor de komende verkiezingen.

Roosmarijn Beckers (Vlaams Belang)

Beckers is geen onbekende in de politiek. Haar moeder, Marleen Govaerts, zetelde in de periode 2003-2007 voor Vlaams Belang in de Kamer. Govaerts zetelde ook in de Truiense gemeenteraad. Omdat ze aan de kant werd geschoven voor de lijstvorming, keerde Roosmarijn Beckers haar partij toen de rug toe.
In 2019 ging ze dan toch overstag voor het pleidooi van voorzitter Tom Van Grieken. Met 975 stemmen kwam Beckers het Vlaams Parlement in. Wetende dat de partij Vlaams Belang bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 niet als dusdanig opkwam in Sint-Truiden, kan je dit wel noemenswaardig noemen.

Beckers is geen tafelspringer en wordt daardoor onderschat in het Truiense politieke landschap. Iets wat veel traditionele partijen ook doen tov het Vlaams Belang in onze stad.
Thans gaat Beckers in vele kringen op subtiele wijze positief over de tongen door haar genuanceerde mening en de manier waarop ze aan politiek doet. Deze is in tegenstelling tot wat de laatste jaren gangbaar is geworden in Sint-Truiden, niet op de persoon en zelden op extreem agressieve toon. Je zal haar m.a.w. nooit horen debatteren zoals haar voorzitter Van Grieken.
De populariteit van haar eigen partij voedt ook haar eigen steun bij de lokale kiezer.

Obstakels

Beckers voert al enige tijd een strijd om haar gezondheid. Dit gecombineerd met het feit dat de politica Vlaams Belang als partij in onze stad weer moet opbouwen, zorgen voor een enorme last op haar schouders. Haar partij is in het Truiense straatbeeld bovendien niet zeer prominent aanwezig al merk je op dagen als de Vlaamse feestdag hun aanwezigheid wel.
Vlaams Belang is en blijft echter een partij die als extreem bestempeld wordt. Bovendien is de partij in onze stad de laatste jaren op de achtergrond geraakt. De vernieuwing, leiding en lijstvorming, valt dus voornamelijk in het kamp van Beckers. Een politica die relatief gezien weinig ervaring heeft maar wel kan rekenen op een netwerk in Limburg. Het is dan ook maar de vraag of ze de goede resultaten in onze peiling of de nationale peiling kan verzilveren.

Ingrid Kempeneers (CD&V)

Van een gemiddeld populair schepen die bij de vorige verkiezingen een 1562 stemmen haalde, wist Kempeneers het deze legislatuur tot burgemeester te schoppen. Een combinatie van haar eigen populariteit, goede banden met leden van verschillende partijen en hun opiniepagina’s, plus de bijna exclusieve focus die de oppositie had op Veerle Heeren, Bert Stippelmans, Jelle Engelbosch en Jo François, waren voor haar het recept dat leidde tot succes.

Kempeneers voelt zich zelfzeker in haar populariteit en dat is niet ongegrond. Pogingen om Kempeneers te koppelen aan schandalen die andere leden van haar partij politiek fataal werden, zoals de lening aan Jef Cleeren, lijken niet te werken. De politica is zo zeker van zichzelf dat zij als enige met volle overtuiging durft melden dat zij en niemand anders de CD&V-lijst zal trekken bij de volgende gemeenteraadsverkiezingen. Zelfs Ludwig Vandenhove wou hier nog geen uitsluitsel over geven bij het opstellen van onze peiling. Er mag dan ook geen twijfel bestaan over de ambities van Kempeneers: Zij wil weer burgemeester worden en dit keer dan niet als opvolger na een opeenstapeling van schandalen maar als volwaardig verkozen mandataris.

Obstakels

Op papier lijkt Kempeneers elke slag die ze wil, thuis te slaan. Maar toch moet zij afrekenen met verschillende obstakels die haar kansen, alsook deze van haar partij, kunnen verkleinen naar de volgende verkiezingen toe.
Zo is, ondanks haar ervaring als schepen, het ambt van burgemeester nieuw voor haar. Bovendien moet ze dit combineren met het leiderschap binnen CD&V Sint-Truiden. In weinig mis te verstane termen liet zij al merken dat voor Veerle Heeren en Bert Stippelmans geen plaats meer is op haar lijst. Dit zorgt er niet alleen voor dat de partij momenteel heel wat politieke ervaring mist maar ook dat vele voormalige kandidaten aan de kant dreigen te worden gezet. Verschillende kandidaten uit 2018 die een nauwe band hadden met een van de genoemde verbannelingen, hebben momenteel nog geen nieuwe uitnodiging gehad voor de volgende verkiezingen. Al is het nog niet duidelijk of dit te maken heeft met banden van de verbannen personen, of het feit dat CD&V Sint-Truiden op zoek is naar (extra) nieuw bloed.
Binnen de partij horen we ook gemorrel over het feit dat Kempeneers op elk nieuwsfeit zou springen. Het non-issue van de reclameborden met een boodschap van Stad Genk is daar een voorbeeld van. Mensen binnen de partij halen ook de situatie rond het Truiens Station aan. Een oud zeer dat al verschillende legislaturen een probleem is, dreigt aan de burgemeester gekoppeld te worden vlak voor de verkiezingen.

Het gebrek aan ervaring toont zich ook in het feit dat Kempeneers leiderschap moet tonen in een schepencollege met grote persoonlijkheden. Al lijkt Kempeneers wel goed overweg te kunnen met haar collega’s van onder andere N-VA.
Kempeneers zelf zegt bovendien een goede band te hebben met verschillende leden van de oppositie. Dit betekent echter niet dat zij door deze groep serieus wordt genomen. Een belangrijke factor als het op onderhandelingen aankomt. Voor Kempeneers zal het bovendien een missie worden om haar partij opnieuw te vullen met talent na 6 jaar aan schandalen en na het vertrek van voormalige kandidaten.

Mieke Claes (N-VA)

Mieke Claes leerden we deze legislatuur kennen als de fractieleider van de Truiense N-VA. Na een verschuiving in de nationale kamerfractie van haar partij, vond de politica haar weg naar het Federaal parlement als opvolger van Joy Donné. Door haar late aankomst in de Kamer haalt Claes nooit de zware dossiers binnen maar ze laat zich nu en dan opmerken. De politica fungeert echter vooral achter de schermen en houdt zich aan de feiten en afspraken in het schepencollege en de gemeenteraad.
Claes kunnen we niet bespreken zonder de andere vrouw die momenteel N-VA Sint-Truiden beheerd. Want ja, het zijn momenteel deze twee dames die aan het hoofd van de lokale partij staan. Nina Kvikvinia heeft een lange geschiedenis achter de schermen van de politiek. Ze werkte eerst op het Vlaams parlement en is momenteel actief als kabinetsmedewerker op gemeentelijk niveau. Deze ervaring zorgt er niet alleen voor dat de politica een stevige dossierkennis heeft maar ook dat ze, net als CD&V schepen Stijn Vanoirbeek, weet dat je als mandataris vooral de verwezenlijkingen van je administratie in de kijker hoort te zetten. Een schepen is een bruggenbouwer, woordvoerder en voorvechter voor zijn of haar dossiers en die taak neemt ze ter harte.

Obstakels

Alhoewel N-VA Sint-Truiden kan rekenen op dossierkennis, staan de mandatarissen er niet om bekend de grootste tafelspringers te zijn. Ze vechten voor hun dossiers maar doen dit zelden op luidkeelse wijze. Mieke Claes en Nina Kvikvinia nemen achter de schermen het leiderschap van de partij op zich door hun positie als schepenen. Maar voor de buitenwereld is het nog niet meteen duidelijk wie nu het kopstuk binnen de partij is. Dit zagen we tot uiting komen in onze zomerpeiling waar verschillende mandatarissen van N-VA hoog scoorden. Respectievelijk gaat het dan om Günther Dauw en Peter Deltour, eveneens twee mandatarissen die bekend staan om hun no-nonsense houding tov beleid. De verdeling qua populariteit is een mes dat aan twee kanten snijdt. Het kan de partij in zijn geheel naar boven trekken, maar kan ook het kiespubliek verdelen.
Bij de vorige verkiezingen scoorde N-VA goed in de peilingen maar konden ze de verwachtingen uiteindelijk niet invullen in het aantal zetels dat ze lokaal haalden. Het is dus nu aan de nieuwe partijtop in Sint-Truiden om voldoende kandidaten te verzamelen die niet alleen aansluiten bij hun no-nonsense attitude, maar ook voldoende stemmen binnenhalen.

Hilde Vautmans (Open VLD)

Hilde Vautmans is van alle mensen op onze lijst de politica met de meeste ervaring en het grootste gewicht op nationaal niveau.
De politica leerde de stiel net als Nina Kvikvinia achter de schermen bij parlementairen, ministers en kabinetten. Ze zat al in de Kamer, fungeert momenteel als Europees Parlementslid en was even waarnemend burgemeester van Sint-Truiden. Ze staat bekend om haar mediatieke inzichten en weet als geen ander het nieuws te halen met acties in en voor onze stad. Zo nodigt ze elk jaar de nieuwe Miss België uit voor een bezoek aan het Europees parlement of onze fruitstreek. Ze promoot ook actief Sint-Truiden door bijvoorbeeld BV’s uit te nodigen uit haar netwerk zoals Marc Vertongen.
Haar naam wordt vaak in dezelfde adem genoemd als deze van onder andere minister Lydia Peeters.
Onder haar collega’s staat Vautmans bekend als een vurig politica die geen blad voor de mond neemt als ze haar standpunten verdedigt.

Obstakels

Vautmans laat niet over zich heenlopen. Een aspect dat niet altijd wordt gesmaakt bij haar coalitiepartners. De politica is een leider en dat is niet steeds een goede combinatie in een college vol leidersfiguren. Bovendien hebben de Truiense liberalen in tegenstelling tot bijvoorbeeld CD&V, weinig ingezet op een vernieuwing van hun politiek personeel. Tijdens de legislatuur verloren ze ook jong talent zoals Laurien Bamps.
Open VLD zit sinds 1988 onafgebroken in de Truiense gemeenteraad. Een aspect dat ervoor zorgt dat de partij (misschien onbewust) in de hoofden van kiezers wordt gekoppeld aan tegenvallende beleidskeuzes of effecten zoals bijvoorbeeld de staat van de begroting. De slechte score van de partij nationaal alsook de negatieve sfeer, de anti-politiek die in Sint-Truiden heerst speelt de partij ook parten.

Andere partijen?

We hebben niet voor elke partij in onze stad een prominente vrouw kunnen opnoemen. Simpelweg omdat niet elke partij in onze stad een vrouw heeft die prominent naar voren wordt geschoven. Al zijn er wel veel die op de achtergrond stappen vooruit zetten. Pritty Kaur bijvoorbeeld, neemt op geheel eigen manier een prominente rol in in haar gemeenschap. Ook Marleen Thijs en Ann Knaepen doen dit. Zij krijgen binnen hun partij echter niet of weinig de kans om in de spotlight te treden.
Vooruit heeft de laatste jaren weinig tot niet geïnvesteerd in een vernieuwing van zijn politiek personeel. Momenteel lijkt hun vernieuwing van buitenaf te moeten komen door te lonken naar Carl Nijssens.
Vooruit zegt een idee te hebben over de toekomst van Sint-Truiden. Als oppositiepartij weten zij ook vaak de vinger op de pijnpunten van het beleid te leggen, maar hun concrete voorstellen worden zelden duidelijk uitgedrukt.

Het gebrek aan vernieuwing in personeel en formules, alsook de onduidelijkheid over hun plannen zijn hun obstakels de komende verkiezingen.

Conclusie

De prominente vrouwelijke politici binnen elke partij in onze stad tonen niet alleen de sterktes van deze partijen maar ook hun valkuilen voor de komende verkiezingen. En dat die verkiezingen belangrijk zijn staat buiten kijf.

Onze stad heeft de laatste jaren een ware transformatie ondergaan. Niet langer zijn we de stad van de oude versleten kasseien maar een moderne stad met toeristische trekpleisters en evenementen die volk tot ver buiten onze stad trekken. Maar een oude politieke cultuur, wanbeleid van generaties terug en schandalen zorgden voor een begroting met veel problemen. Talent dat onze stad op de kaart heeft gezet trekt weg en bepaalde vraagstukken op vlak van patrimonium, mobiliteit, veiligheid en armoedebestrijding hebben nog steeds geen oplossing.
In dit landschap moeten onze partijen niet alleen oplossingen bieden maar ook weer mensen inspireren. Want vergeet niet, dit zijn de eerste verkiezingen waar mensen lokaal niet MOETEN gaan stemmen maar KUNNEN stemmen.

Het is te hopen dat onze lokale politici een manier vinden om mensen positief te inspireren met oplossingen in plaats van de anti-politiek te blijven voeden.